Werelderfgoed en boten (Maarten)

Gisteren zondag ben ik wezen scheuren in de boot van de plaatselijke psycholoog, die hier op ons eilandje van 54 mensen een praktijk heeft! Hij heeft een motorboot van zo’n 8 meter met een dieselmotortje van 250 pk. Daar ging hij eerst mee naar zijn werk in Brønnøysund, maar hij heeft nu zijn kliniek op het eiland. Dus er wonen niet alleen gekken hier, om alle te snelle grapjes te voorkomen.

Maar goed, we gingen op weg. Prachtig droog en helder weer, temperatuur ca minus 6. Weinig wind, het was net licht, tegen 10 uur ‘s morgens. Bootje voer lekker, tot hij het gas opendeed. Met een bescheiden gebrul kwam de voorsteven steil uit het water. De boot bleek pas goed te varen bij een snelheid van 25 tot 30 knopen (bijna 50 kph). Daarbij moet je eigenlijk op je benen staan, om de klappen van de kleinste golfjes op te kunnen vangen. Bij een kleine bocht gaat hij dan op een oor liggen. En binnen de kortste keren ben je op je bestemming. Hij had al 30.000 mijl, alleen in de omgeving hier, op het log staan. Aan het eind van de dag heb ik ook een stuk zelfstandig gevaren, waarbij je heel snel je ogen moet laten wisselen tussen de kaart, de voorruit en de verschillende instrumenten, omdat de rotsen, de steekbakens en de vuurtorens aan je voorbijvliegen. Ik moet er niet aan denken dat je daarbij een rots onder water raakt, en die zijn er hier een paar… Daarbij moet je de stand van de boot regelen met trimkleppen. Het leek al met al wel op laagvliegen met een vliegtuigje, als je tenminste niet achteromkeek naar de enorme hekgolf (pluim?). Ik was eigenlijk wel zwaar onder de indruk van het varen met die boot alleen al. Maar mijn stijl van varen is het natuurlijk niet. Mijn stijl past beter bij de oude Vikingen. De vroegere manier van voortbewegen hier was, was die met Nordlandboten, wat zeilboten waren en voor het (vracht)vervoer gebruikte ze Nordlandjakten, wat inderdaad op zeiljachten leken. Maar aangezien de Noren hun boten vooral voor, vervoer gebruiken, waarbij comfort blijkbaar niet belangrijk is (was?) en snelheid wel, zijn die boten nu vervangen door laagvliegende strijkijzers. Maarrrr, nogmaals, ik was onder de indruk. Wat schepen betreft doet Noorwegen zeker niet onder voor Nederland, dat was me professioneel ook al opgevallen. En zeker in het geval van Ylvingen is de zeewaardigheid niet onbelangrijk. Want we liggen in open zee, en het weer kan hier heel snel omslaan….

Werelderfgoed Unesco

En dan nu het eerste onderdeel, misschien wat minder spektekuler, maar zeker niet minder belangrijk. De Unesco heeft een lijst met onderwerpen/ projecten die belangrijk zijn om te behouden in de wereld. Dat zijn gebieden die vanwege hun natuur, bijv. de Galapagos eilanden, of vanwege de geschiedkundige waarde zoals in dit geval, geselecteerd zijn. In het geval van de Vega-archipel is dit omdat dit gebied uniek is voor de manier waarop een aantal mensen, vnl. vissers, wisten te leven en te werken op een aantal vrijwel kale rotseilanden dicht bij de poolcirkel. De meeste daarvan zijn ook nog erg laag, behalve het hoofdeiland Vega en het eiland daar vlak naast Sola, dat uit een berg in zee bestaat (zie foto). N.B. we voeren hier dead-slow.

Ylvingen is het tweede grootste eiland en eigenlijk een goed voorbeeld, maar omdat het groter en beter ontwikkeld is ligt het in een bufferzone van het werelderfgoed. E.e.a. is voor de eilanders vooral van belang omdat ze door deze benoeming, wat je als een eer maar ook een plicht zou kunnen omschrijven, veel toeristen verwachten en dus nieuwe inkomsten. Veel toeristen hebben wij in de zomer op Vega niet gezien nl. en op Ylvingen al helemaal niet. Met deze toeristen willen wij een gedeelte van ons brood gaan verdienen, via het verhuur van het schooltje, het daarnaast gelegen dorpshuis of van een boot met de daarbijbehorende arrangementen. De plannen zijn nog niet verder ontwikkeld, omdat die van ons, maar ook die van de gemeente (hier: kommune genoemd), ook nog niet uitgekristalliseerd zijn. Daarnaast hebben we nog diverse andere mogelijkheden, maar daarover later meer.

Dit werelderfgoed had ik nog niet met eigen ogen mogen aanschouwen, dus ik was erg blij met het aanbod van onze psycholoog. Inmiddels zijn onze ambities ook tot de bevolking hier doorgedrongen, want ik werd zaterdag, in de winkel (buttik) ook uitgenodigd door een oude visser, om eens mee te gaan op een van zijn twee vissersboten. Dat is ook op een andere manier natuurlijk heel interessant, al was het alleen maar dat hij alleen plat Noors spreekt! Maar dat soort mensen heeft ook een geheel eigen lichaamstaal en draait er niet omheen. Ook daarover later meer. Maar hier nog twee fotoos van Muddvaeret, een van de eilandengroepen, op een waarvan een tiental huizen staan, maar ook de andere ‘bebouwing’ laat duidelijk de manier van leven zien van een paar decennia geleden. En ook geeft het een kleine indruk van de reden waarom het waard is om te behouden. Het is namelijk niet meer bewoond. Dit geldt ook voor Ylvingen dat ook al voor de helft beslagen wordt door ‘dode’ huizen………..

Op de achtergrond zie je Vega weer liggen. Vergis je niet in de afstanden, want door de hoogte van de bergen lijkt het heel dichtbij.