Wens

Wij wensen vanuit het Hoge Noorden alle lezers een WARM 2006!

Feest!

Twee jaar geleden is het alweer dat Hugo is geboren in de jachthaven in Harlingen. Dat lijkt nu een heel andere wereld. Maar daar was Hugo vandaag helemaal niet mee bezig. Vandaag was het feest met slingers, taart, snoep, visite, kaarten, telefoontjes uit Nederland en veel cadeau’s. We hadden het wel tegen een aantal mensen gezegd, maar we hadden geen idee wat we konden verwachten. Ik verwachtte tussen de vijf en elf mensen en er zijn maar liefst twaalf geweest! Hugo was aan het eind van de dag helemaal door het dolle heen en is na een mandarijn en een beker yoghurt moe en voldaan lekker gaan slapen.

Ons 'buiten' (Maarten)

(school-midden + dorpshuis-links + Melk-boer rechts)

Ik kreeg de vraag om eens een fotootje van ons huis op ons weblog te zetten. En dat kan ik natuurlijk mooi combineren met nog een verhaaltje over ‘het schooltje’ voor alle mensen die het begin van ons project niet meegemaakt hebben.

Het voormalige schooltje, dat in 1954 gebouwd is voor 50 leerlingen, heeft tot ca. tien jaar geleden dienst gedaan. De laatste actieve jaren waren er in het ene lokaal gem. 10 vaste leerlingen met een leraar aanwezig, en werd er twee keer per week kleuterschool gehouden in het andere lokaal. Verder was er een amanuensis in dienst o.a. om de drie kolenkachels te stoken.

Het gebouw bestaat uit een hal, met links de handwerkzaal (gym, feest en nog voor veel andere doeleinden), en rechts twee voormalige lokalen. In het souterrain bevinden zich diverse ruimtes met douches, kleedruimte en verschillende kinder- en leraren WC’s. Verder is er een kolenkelder, een ketelruimte en een watertank (niet meer in gebruik) van ca. 80 ton, dat verzameld wordt vanaf het dak door middel van kleppen in de regenpijpen.

In een van de twee lokalen rechts, bevindt zich een appartement met tweepersoons slaapkamer en keuken. Door wonen wij nu tijdelijk in. In het andere lokaal bevinden zich: nog een keukentje, twee erg lange eenpersoonskamers en daartussen een tweepersoonskamers. Aan het eind van de brede gang voor de lokalen bevindt zich de oorspronkelijke lerarenkamer, wat nu een tweepersoonskamer is, met uitzicht op ons bosje achter.

Het totale oppervlak van ons land bedraagt ca. 3000 vierkante meter. Op het ogenblik ben ik het wat beter geschikt aan het maken voor o.a. kamperen, door het te laten irrigeren. Het land wordt aan drie kanten ingesloten, voor en achter door twee rotsheuvels, rechts door het ‘ungdomshus’, een soort dorpshuis. Dit bestaat uit een grote zaal met keuken met ruimte en inventaris voor ruim 100 personen. Verder zijn er natuurlijk toiletten, een podium met opslag erachter en een garderoberuimte. Dit huis wordt slechts enkele keren per jaar gebruikt, en we kunnen het voor een zacht prijsje kopen, maar natuurlijk ook huren voor groepen.

(Schooltje vanuit dorpshuis)

De heuvel achter ons laat zich, evenals alle andere heuvels van het eiland, makkelijk beklimmen. Men heeft dan een prachtig uitzicht aan de ene kant op de bergen van het hoofdeiland Vega (max. hoogte 840m), aan de andere kant de steile bergen op het vasteland (968m). In het noorden kan men de ‘zeven gezusters’ zien liggen bij Tjøtta, en de bergen van het grote eiland Dønna. Er is in de omgeving genoeg te doen, maar het is op zich al heel ontspannend om even op de heuvel te zitten en te mijmeren over de wereld.

Kerst 2005 (W)

Op het journaal zagen we steeds beelden van de kroonprins die tijdens de kerstdagen allerlei kerkdiensten bezoekt met peuter en baby. Er vanuit gaande dat de kroonprins het goede voorbeeld geeft, hebben we vanochtend iedereen in de warme kleren gehesen en zijn we met z’n allen naar de kerk gegaan. De kinderen hebben zich heel goed gedragen. Hugo ging af en toe in het gangpad staan en noemde zachtjes maar toch duidelijk hoorbaar alle namen op van mensen die hij herkende. Daarmee wond hij natuurlijk iedereen om z’n vinger. Guido zette het aan het eind op een brullen omdat het hem net iets te lang duurde, hij wilde liever slapen. En dan hoor je ook niets anders meer, dus is Maarten maar vast met hem naar huis gegaan.

Zo had het er deze kerstdagen hier uit moeten zien, maar deze foto is een paar weken geleden genomen.

(Nog) geen witte kerst... (W ~M)

Er heeft hier twee weken een dik pak sneeuw gelegen, maar net voor kerst is dat allemaal weer weggeregend. Dus geen witte kerst! Maar het kan nog. Het heeft wel gehageld en met wat regen is dat bevroren. Het is een ijslaag die op de weg bijna overal een paar centimeter dik is. Je kunt erop schaatsen, maar die hebben we helaas niet bij ons. Maar we hebben een soort rubberen zooltje met spikes gekocht die je onder de schoen kunt doen, daarmee kun je prima lopen.

Gisteravond hebben we pakjesavond gehad, dat is hier de gewoonte. We hadden daar niet op gerekend, maar de laatste paar dagen kwamen er allerlei mensen pakjes brengen, vooral voor de kinderen natuurlijk. We kregen onder andere: 5 maillots (strømpebukse), allerlei speelgoed, kindersneeuwschep, kerstster, Bokma Oude Friesche Genever (!), veel snoep en een ‘bobbelpaard’ (een hobbelpaard van 1,5m). Deze had een vrouw hier acht jaar geleden eens met een loterij gewonnen en had al die tijd op zolder gestaan omdat haar kleinkinderen al te groot waren.

Hugo doet er helaas niet veel mee. Maar we hebben ruimte genoeg hoor.

Het is natuurlijk dan ook de bedoeling dat je cadeautjes terug geeft, maar daar moeten ze nog maar een jaartje op wachten.

Iedereen nog een fijne kerst toegewenst.

Noors leren (Willie)

Dinsdag hebben we in Brønnøysund (half uur met de boot naar het vasteland) geweest om te winkelen en wat zaakjes te regelen en woensdag zijn we naar Vega geweest waar we drie afspraken hadden. Bij een zijn we gezamenlijk geweest en de andere twee hebben we afzonderlijk gedaan. Alles strak geplanned tussen twee afvaarten in. Het belangrijkste resultaat van deze twee dagen is dat we eindelijk naar een cursus Noors zullen gaan! Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om zo ver te komen. De gemeente dacht dat het vergoed werd door de overheid en bood aan op de middelbare school op Vega een cursus aan te bieden. Totdat bleek dat de wet veranderd was en we het zelf moeten betalen en privé-lessen zijn dan niet te betalen. Het duurde vijf weken voor men daar achter was en nu moeten we nog eens twee weken wachten voordat we kunnen beginnen door de kerstdagen en oud en nieuw. We zullen nu instromen bij de volwassenenopleiding in Brønnøysund (voksene opplæring). We zijn wel al een hele tijd bezig met zelfstudie, maar we hebben nu echt hulp nodig, vooral bij het spreken.

 

Het was niet handig om Hugo mee te nemen naar Vega, dus hebben we hem met een tas vol luiers en speelgoed om 8 uur afgezet bij een Noorse vrouw hier op het eiland, de moeder van onze spokesman hier. Hugo had op zaterdag in de winkel al contact met haar gelegd en was zowaar bij haar op schoot gaan zitten, dus het klikte. Ik heb haar in mijn beste Noors gevraagd of ze op Hugo wilde passen en met enige hulp van haar zoon die goed Engels spreekt, hebben we afspraken gemaakt. Hugo begon vanochtend meteen tegen haar te lachen en zwaaide ons vrolijk na met ‘Ha det, papa, ha det, mama’ (Noorse groet) en dat gaf wel een gerust gevoel. Ik vind het namelijk best moeilijk om mijn kind op het eiland achter te laten. Ik kan niet zomaar terug gaan als er iets mis gaat, omdat ik dan op de volgende boot zal moeten wachten. Om half 1 waren we terug en hij rende daar vrolijk rond in huis. Alles was heel goed gegaan. Wel bijzonder, Hugo heeft de hele ochtend Nederlands tegen deze mensen gesproken en zij spraken Noors terug. Voor kinderen is dat geen probleem, die letten op andere dingen en Hugo had meteen al door dat het hier om een lieve vrouw ging. En hij heeft ‘asjeblieft’ in het Noors leren zeggen (Vær så god)!

Geen gewone kerstboom (Willie)

We hadden hem al een tijdje op het oog, een mooi bescheiden boompje op de heuvel achter ons huis. Maandag heeft Maarten hem omgezaagd, en in de hal gezet om te acclimatiseren. “Oh, boom”, zei Hugo. “Ja, dat is een boom, een kerstboom”, was ons antwoord. Vanaf dat moment waren alle naaldbomen op het eiland kerstbomen. Totdat onze kerstboom vandaag ineens in de kamer stond. “Oh, kamerkerstboom!”, was Hugo’s eerste reactie. Maar dat was niet specifiek genoeg, dan zou hij toch ook op de slaapkamer kunnen staan of in de badkamer… ”Een woonkamerkerstboom”, was de volgende beschrijving. Hij bleek ook ineens een stuk groter dan toen hij nog op de heuvel stond. Tot slot kreeg onze boom de benaming: “Grote woonkamerkerstboom”. En daarmee was Hugo tevreden over zijn beschrijving van onze boom.

Werelderfgoed en boten (Maarten)

Gisteren zondag ben ik wezen scheuren in de boot van de plaatselijke psycholoog, die hier op ons eilandje van 54 mensen een praktijk heeft! Hij heeft een motorboot van zo’n 8 meter met een dieselmotortje van 250 pk. Daar ging hij eerst mee naar zijn werk in Brønnøysund, maar hij heeft nu zijn kliniek op het eiland. Dus er wonen niet alleen gekken hier, om alle te snelle grapjes te voorkomen.

Maar goed, we gingen op weg. Prachtig droog en helder weer, temperatuur ca minus 6. Weinig wind, het was net licht, tegen 10 uur ‘s morgens. Bootje voer lekker, tot hij het gas opendeed. Met een bescheiden gebrul kwam de voorsteven steil uit het water. De boot bleek pas goed te varen bij een snelheid van 25 tot 30 knopen (bijna 50 kph). Daarbij moet je eigenlijk op je benen staan, om de klappen van de kleinste golfjes op te kunnen vangen. Bij een kleine bocht gaat hij dan op een oor liggen. En binnen de kortste keren ben je op je bestemming. Hij had al 30.000 mijl, alleen in de omgeving hier, op het log staan. Aan het eind van de dag heb ik ook een stuk zelfstandig gevaren, waarbij je heel snel je ogen moet laten wisselen tussen de kaart, de voorruit en de verschillende instrumenten, omdat de rotsen, de steekbakens en de vuurtorens aan je voorbijvliegen. Ik moet er niet aan denken dat je daarbij een rots onder water raakt, en die zijn er hier een paar… Daarbij moet je de stand van de boot regelen met trimkleppen. Het leek al met al wel op laagvliegen met een vliegtuigje, als je tenminste niet achteromkeek naar de enorme hekgolf (pluim?). Ik was eigenlijk wel zwaar onder de indruk van het varen met die boot alleen al. Maar mijn stijl van varen is het natuurlijk niet. Mijn stijl past beter bij de oude Vikingen. De vroegere manier van voortbewegen hier was, was die met Nordlandboten, wat zeilboten waren en voor het (vracht)vervoer gebruikte ze Nordlandjakten, wat inderdaad op zeiljachten leken. Maar aangezien de Noren hun boten vooral voor, vervoer gebruiken, waarbij comfort blijkbaar niet belangrijk is (was?) en snelheid wel, zijn die boten nu vervangen door laagvliegende strijkijzers. Maarrrr, nogmaals, ik was onder de indruk. Wat schepen betreft doet Noorwegen zeker niet onder voor Nederland, dat was me professioneel ook al opgevallen. En zeker in het geval van Ylvingen is de zeewaardigheid niet onbelangrijk. Want we liggen in open zee, en het weer kan hier heel snel omslaan….

Werelderfgoed Unesco

En dan nu het eerste onderdeel, misschien wat minder spektekuler, maar zeker niet minder belangrijk. De Unesco heeft een lijst met onderwerpen/ projecten die belangrijk zijn om te behouden in de wereld. Dat zijn gebieden die vanwege hun natuur, bijv. de Galapagos eilanden, of vanwege de geschiedkundige waarde zoals in dit geval, geselecteerd zijn. In het geval van de Vega-archipel is dit omdat dit gebied uniek is voor de manier waarop een aantal mensen, vnl. vissers, wisten te leven en te werken op een aantal vrijwel kale rotseilanden dicht bij de poolcirkel. De meeste daarvan zijn ook nog erg laag, behalve het hoofdeiland Vega en het eiland daar vlak naast Sola, dat uit een berg in zee bestaat (zie foto). N.B. we voeren hier dead-slow.

Ylvingen is het tweede grootste eiland en eigenlijk een goed voorbeeld, maar omdat het groter en beter ontwikkeld is ligt het in een bufferzone van het werelderfgoed. E.e.a. is voor de eilanders vooral van belang omdat ze door deze benoeming, wat je als een eer maar ook een plicht zou kunnen omschrijven, veel toeristen verwachten en dus nieuwe inkomsten. Veel toeristen hebben wij in de zomer op Vega niet gezien nl. en op Ylvingen al helemaal niet. Met deze toeristen willen wij een gedeelte van ons brood gaan verdienen, via het verhuur van het schooltje, het daarnaast gelegen dorpshuis of van een boot met de daarbijbehorende arrangementen. De plannen zijn nog niet verder ontwikkeld, omdat die van ons, maar ook die van de gemeente (hier: kommune genoemd), ook nog niet uitgekristalliseerd zijn. Daarnaast hebben we nog diverse andere mogelijkheden, maar daarover later meer.

Dit werelderfgoed had ik nog niet met eigen ogen mogen aanschouwen, dus ik was erg blij met het aanbod van onze psycholoog. Inmiddels zijn onze ambities ook tot de bevolking hier doorgedrongen, want ik werd zaterdag, in de winkel (buttik) ook uitgenodigd door een oude visser, om eens mee te gaan op een van zijn twee vissersboten. Dat is ook op een andere manier natuurlijk heel interessant, al was het alleen maar dat hij alleen plat Noors spreekt! Maar dat soort mensen heeft ook een geheel eigen lichaamstaal en draait er niet omheen. Ook daarover later meer. Maar hier nog twee fotoos van Muddvaeret, een van de eilandengroepen, op een waarvan een tiental huizen staan, maar ook de andere ‘bebouwing’ laat duidelijk de manier van leven zien van een paar decennia geleden. En ook geeft het een kleine indruk van de reden waarom het waard is om te behouden. Het is namelijk niet meer bewoond. Dit geldt ook voor Ylvingen dat ook al voor de helft beslagen wordt door ‘dode’ huizen………..

Op de achtergrond zie je Vega weer liggen. Vergis je niet in de afstanden, want door de hoogte van de bergen lijkt het heel dichtbij.

Duisternis (Willie)

Vandaag even een verhaaltje over de duisternis, want daar maakten onze vrienden en bekenden zich het meest druk over in Nederland. Zelf was ik ook heel benieuwd hoe dat zou zijn. We zijn ook nog eens in oktober verhuisd, dus net voor de ‘moeilijke’ tijd. Dan hebben we dat meteen maar gehad zei ik altijd als mensen daarna vroegen. Anders zou je er de hele zomer maar tegenop zien.

Maar hoe is het nu werkelijk met de duisternis:

Alles gaat hier langzaam in Noorwegen, iedereen neemt de tijd, zo ook de zon. Die begint ’s ochtends om een uur of tien met opgaan, doet daar dan vervolgens de rest van de ochtend over om vervolgens net niet boven de heuvel in het zuiden uit te komen en meteen weer in een traag tempo onder te gaan. Dat levert op heldere dagen voortdurend mooie luchten op. Soms moet je even denken is dit nu een zonsopgang of een zonsondergang? Bij helder weer zie je op het lichtste moment rondom een vaag roze schijnsel aan de horizon.

Ook de duisternis zelf is heel fascinerend, dat had ik niet verwacht. Zo maakt het veel verschil of er sneeuw ligt of niet, of het volle maan is en of de maan wel of niet te zien is door de bewolking. Zonder sneeuw en zonder maan is het echt pikkedonker. Zodra je dan buiten het schijnsel van ons huis komt, zie je echt geen hand voor de ogen en kun je eigenlijk niet zonder lampje lopen, je loopt dan zo een sloot in. In de directe omgeving van ons huis is geen lantaarnpaal (die is er wel maar doet het niet). Wel heel mooi trouwens echte duisternis, dat heb ik nog niet zo vaak gezien. In Nederland heb je dat niet zo veel. En als het volle maan is met sneeuw, dan kun je gewoon een nachtwandeling maken, dan is het best wel licht ’s nachts. Een heel verschil. We hebben tegenwoordig de gordijnen van de slaapkamer niet dicht, dan kunnen we ’s nachts de verschillen ook goed zien. Dit had tot gevolg dat Maarten een keer om twee uur ‘s nachts wakker werd, en dacht dat hij op moest staan, zo licht was het!

Het is nu bijna de kortste dag, maar vannacht in ieder geval wel met sneeuw, volle maan en heldere lucht, dus wat willen we nog meer. Het lengen van de dagen zal veel sneller gaan dan in Nederland want afgelopen april/mei toen we hier waren, waren de dagen al veel langer dan in Nederland, terwijl de dagen nu natuurlijk veel korter zijn.

Als met al valt het me erg mee, de duisternis is gevarieerder dan ik had gedacht.

Introductie (Maarten)

Het is dan eindelijk zo ver. We hebben op ons eilandje bij de poolcirkel niet alleen telefoon, maar ook e-mail, Internet, en nu dus ook een WebLog. Niet dat we ons tot nu toe erg eenzaam gevoeld hebben, maar er was toch ook nog zoiets als Nederland, familie, vrienden. Gelijk toen we telefoon kregen bleek al dat ‘het eilandgevoel’ een beetje verdwenen was. Behalve de leuke hernieuwde kennismaking met familieleden, kwamen ook al hun problemen keihard op ons af. Natuurlijk van mijn vader, die in een verpleeghuis beland is, wat voor mijn moeder heel moeilijk is. Ook een aantal andere familieleden die opeens grote problemen hebben. Ieder huisie hep sijn kruisie? Maar waarom allemaal tegelijk, en in zo korte tijd, en net als wij weg zijn?

We hebben nu twee weken telefoon en zijn inmiddels al weer gewend aan de grote boze wereld, die eigenlijk best wel blijkt mee te vallen. En daarom nu maar het volgende grote experiment. Bij ons is dat geen briljant idee, maar platvloers na-apen, van zoon in Australie en dochter, destijds in Suriname, maar die nu haar column voortzet in Nederland met niet onverdienstelijke filosofische spinsels. Dit is een van de ‘vooruitgangen’ van de computer, die ik graag wil omarmen. Dit is een menselijke vooruitgang, zeker gezien onze geïsoleerde situatie op een eilandje, ongeveer ter grootte van Vlieland, met ca. 50 Noorse inwoners, een winkeltje, en ca. 10 km vanaf het vaste land in de open Atlantische oceaan. Maar het cybernet functioneert hier wel, zij het met een langzame start. Het is de bedoeling om regelmatig iets over ons wel en wee te schrijven, ook omdat we jullie graag t.z.t. weer eens aan den lijve hier in Noorwegen willen ontvangen. Dan weet je gelijk wat je te wachten staat, want er zijn al zoveel geruchten (rumours) over Noorwegen, is ons gebleken, dat we er nog best een paar uit eigen ervaring aan kunnen toevoegen, op deze moderne wijze.

Melk-boer (Maarten)

De dichtstbijzijnde boerderij, zo’ n 500 meter over het weiland, en ca. 1000 meter over de weg, wordt bewoond door boerin F. en boer R. Zij hebben melkkoeien, maar liefst 15 stuks, die daar voor een groot gedeelte van het jaar, binnen, in een verwarmde stal hun melk produceren. Daar halen wij twee keer per week, om 8 uur ‘s avonds 6 tot 8 liter verse volle melk in een oude hogedrukpan. Die gebruiken wij dan in de pap, om te drinken en de room scheppen we er soms af voor de slagroom op de zelfgebakken taart of om mee te koken. En het is werkelijk hele lekkere melk en verser kan het natuurlijk niet. Toch is er hier niemand die hier rechtstreeks van de koe drinkt (?).

Het is twee keer per week een hele ervaring en een sleur is het voorlopig niet. Want behalve dat je in de duisternis en soms barre weersomstandigheden de weg moet zien te vinden, is het gelijk een talenpracticum. Boer en boerin spreken namelijk geen Engels. Maar vooral boerin F. spreekt zo mooi Noors (Bokmal) voor ons, dat zij de eerste was die wij konden verstaan. Dit is misschien te danken aan haar schoondochter, die Amerikaans is, en die wij afgelopen week ontmoet hebben. Zij woont 7 jaar in Noorwegen en vertrouwde ons met een onvervalste Amerikaanse tongval toe, dat ze nog steeds ‘ikke so fllink’ in het Noors is, dus niet zo goed. De boerin zegt regelmatig tegen Willie of mij, dat wij ‘så flink i norsk’ zijn. Wij turven dit in onze competitie, wie het best Noors spreekt. N.B. dit wil dus niet zeggen, dat we al werkelijk goed Noors spreken!

Ik ben er vanmorgen nog even langs geweest met Hugo, want ze had wat materiaal over de geschiedenis van het eiland voor me opgezocht. Ik ga namelijk misschien werken als gids bij de vestingwerken uit de tweede wereldoorlog, hier op het midden van het eiland. Ik hoef tegen de boerin maar twee woorden te zeggen, bijvoorbeeld ‘vader-oorlog’ en er rolt een hele familiegeschiedenis uit, die ik weliswaar redelijk kan volgen, maar die toch te snel is om op in te spelen. Vervolgens zeg ik dat het zo mooi weer is, en ik beland weer op straat met een tas boeken en op een soort stepslee. Die bestaat uit twee smalle ijzers van meer dan twee meter lang, met een stoeltje voorop, waar je je aan vast kunt houden terwijl je met een voet op een ijzer staat en je met de andere voortduwt. Hugo vond het heel leuk om voorop te zitten!

Onze eerste weblog!

Ja, ja, ook wij hebben een weblog! Ik weet nog niet zo goed hoe het allemaal werkt, dit is het eerste probeerseltje. (A, bedankt, je tips besparen ons heel wat uitzoekwerk). Sinds kort hebben we telefoon en dus ook internet en behoort een soort logboek zoals dit tot de mogelijkheden om contact te houden met ons 'thuisfront' in Nederland.

Binnenkort meer!

Willie